მაიერის ლიმონი - ეს არის ციტრუსის ჰიბრიდული სახეობა, რომელიც გაჩნდა ლიმონისა და ფორთოხლის შეჯვარების შედეგად.

ბუნებრივი პირობები მათი თვისებების შერწყმით. მისი წარმოშობის შესახებ ჯერ კიდევ არსებობს კამათი, მაგრამ ყველაზე გავრცელებული ვერსია ის არის, რომ ეს ლიმონი ჩინეთიდან მოდის. ამიტომ მას ზოგჯერ ჩინურ ლიმონსაც უწოდებენ. იქ ის ბუნებრივ პირობებში იზრდება, სიმაღლე 8 მეტრს აღწევს. ასევე, ეს ლიმონი ძალიან პოპულარულია ჩინელებში, როგორც შიდა დეკორატიული მცენარე.

რაც შეეხება მის ზოგად მახასიათებლებს, მაიერის ლიმონი 1,5-2 მეტრის სიმაღლის პატარა ხეა. მას აქვს მუქი მწვანე ფოთლები, ისინი მბზინავი და ოვალურია. ამ ჯიშის მცენარეები განსხვავდება მათი კოლეგებისგან მაღალი პროდუქტიულობით და სხვადასხვა კლიმატურ პირობებში ზრდის უნარით. ამ ჯიშს აქვს ზომიერი ზრდის ტემპი, ადრე ყვავილობს. ამ ლიმონის მოვლა მარტივია, ციტრუსის დამწყებ მწარმოებელსაც კი შეუძლია გაუმკლავდეს მას.

მაიერის ლიმონი განსხვავებულია მაღალი სარგებელით. მცენარეებს შეუძლიათ ნაყოფი გამოიღონ მთელი წლის განმავლობაში. მასზე ყვავილები შეიძლება ჩამოყალიბდეს არა მხოლოდ მოზრდილ ყლორტებზე, არამედ ახალგაზრდა ტოტებზეც. ამ ციტრუსებს ახასიათებთ უხვი ყვავილობა. მაგრამ, მიუხედავად მცენარის ყვავილობის სილამაზისა, ზოგიერთი ყვავილი უნდა მოიხსნას, რადგან მცენარე ძალიან ბევრ რესურსს ხარჯავს ყვავილობაზე. ეს უარყოფითად აისახება მცენარის ზოგად მდგომარეობაზე, ხელს უწყობს მის გამოფიტვას და შემდგომში ზარალდება ნაყოფის ხარისხი და მცირდება მათი რაოდენობა.

ამ ჯიშის ლიმონი ყვავის თეთრი ყვავილების მთელი მტევნებით, ძირში მეწამული კვირტებით. მაიერის ყვავილები პატარაა, თეთრი ფერი იასამნისფერი ძირით, აქვს ძალიან სასიამოვნო სუნი. ისინი გროვდება პატარა მტევნის ფორმის ყვავილებით. პირველი ნაყოფიერება ჩვეულებრივ იწყება სამი წლის ასაკში. მაიერის ჯიშის ნაყოფი მრგვალი და პატარაა, მათი წონა 70-დან 150 გრამამდე მერყეობს. ცედრა მუქი ყვითელია, დროთა განმავლობაში ოდნავ ნარინჯისფერი ხდება. მათ აქვთ თხელი და გლუვი კანი. ლიმონის ხორცი მუქი ყვითელია, უფრო ტკბილი გემო აქვს და არა ისეთი მჟავე, როგორც სხვა ლიმონები, ცოტათი ფორთოხლის მსგავსი. ამ ლიმონებში არც თუ ისე ბევრი თესლია, 10-მდე ნაყოფი.

მაიერის ჯიში ხასიათდება მაღალი მოსავლიანობით და მოვლის სიმარტივით. მაიერი სინათლის მოყვარული მცენარეა, ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია ამ ლიმონის უზრუნველყოფა კარგი განათება. ოპტიმალური გადაწყვეტა უზრუნველყოფს ლიმონს 12-საათიანი დღის განათებით მთელი წლის განმავლობაში წინააღმდეგ შემთხვევაში განათების ნაკლებობის გამო მცენარეს შეუძლია ყველა ფოთლის გადაყრა. ლიმონის ბუჩქი უნდა განთავსდეს განათებულ ადგილას, მაგრამ პირდაპირი მზის გარეშე. ლიმონის გაშენება უნდა იყოს ნათელი დიფუზური სინათლის პირობებში. ზამთრის დროს ლიმონს დამატებითი განათება ესაჭიროება, მისი უზრუნველყოფა შესაძლებელია ფიტოლაპების დახმარებით. რეკომენდებულია მცენარის განთავსება ფანჯარაზე დასავლეთ ან აღმოსავლეთ მხარეს. ასევე მოერიდეთ ლიმონის ხის ხანგრძლივ ზემოქმედებას პირდაპირი ზემოქმედების ქვეშ მზის სხივები.

რაც შეეხება მცენარის მორწყვას და ტენიანობას, მაიერი ლიმონისთვის საურველია სველი ჰაერი. სწორედ ამიტომ, ოთახში, სადაც ის არის, აუცილებელია ტენიანობის შენარჩუნება მინიმუმ 70% დონეზე. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ზამთარში ტენიანობის შენარჩუნება, ამისთვის კი გამოიყენეთ დამატენიანებელი ან წყლის კონტეინერები. ზაფხულში ლიმონის ხე საკმაოდ ხშირ მორწყვას მოითხოვს. მორწყვა ხორციელდება ძირეული და ფოთლოვანი მეთოდით: პარალელურად ჭურჭელში რწყავენ მიწას და ასხურებენ ლიმონის ფოთლებს შესაფრქვევი იარაღიდან. მორწყვისა და შესხურებისთვის გამოიყენეთ  ოთახის ტემპერატურის წყალი. ლიმონის ნიადაგის გამოშრობამ შეიძლება უარყოფითად იმოქმედოს მის ჯანმრთელობაზე. შემოდგომა-ზამთრის პერიოდში მორწყვების რაოდენობა მცირდება.

მნიშვნელოვანი ასპექტი მაიერის ლიმონის მოვლისას არის მისი გადანერგვა. 5 წლამდე ახალგაზრდა ხეები ყოველწლიურად უნდა გადაირგოს. ზრდასრული ხეების გადარგვა შესაძლებელია- 2-3 წელიწადში ერთხელ. რაც შეეხება დარგვისთვის სუბსტრატის შერჩევას, უმჯობესია შეარჩიოთ ნეშომპალა, ფოთოლი და სველი მიწათანაბარი პროპორციებით. ამ ნარევს ასევე შეგიძლიათ დაუმატოთ ერთი მუჭა ქვიშა ან შეგიძლიათ შეიძინოთ სასურსათო მაღაზიაში სპეციალური პრაიმერი ციტრუსების დარგვისთვის. დააკვირდით ნიადაგის მჟავიანობას, ნეიტრალური pH ოპტიმალური უნდა იყოს.

ამ ჯიშის შიდა ლიმონის დარგვა, მოვლა და მოყვანა განსაკუთრეულ სირთულეს არ წარმოადგენს. შეგიძლიათ გამოიყენოთ როგორც კალმები ნაყოფის მომტანი შიდა ლიმონისგან, ასევე მცენარეული თესლი ხილიდან, რომელიც მიღებულია ჯიშური ხისგან. ექსპერტები გვირჩევენ სახლში დარგვისთვის პატარა კალმების გამოყენებას, რაც არა მხოლოდ აჩქარებს პირველ მოსავალს, არამედ აგვარებს გვიან ყვავილობის პრობლემებს, რაც შეიძლება დაფიქსირდეს თესლიდან გამოყვანილ ხეებში. შესაძლებელია შეიძინოთ მეორადი სარგავი მასალა სპეციალიზებულ სანერგეებში, ან ხეების კალმების მოჭრა, რომელთა მრავალფეროვნებასა და ნაყოფიერებაში ეჭვი არ გეპარებათ.

კალმებით სახლში გამრავლება ხდება სტანდარტული ტექნოლოგიით. უნდა მოიჭრას პატარა 10 სანტიმეტრიანი ტოტი რამდენიმე სრულფასოვანი განვითარებული ფოთლით და სამი - ოთხი კვირტით. რეკომენდირებულია ასეთი კალმის ქვედა ნაწილი რამდენიმე საათის განმავლობაში დასველება ზრდის სტიმულატორში და შემდეგ უკვე დაირგოს. ნაყოფიერი ნიადაგი დაახლოებით 3 სანტიმეტრის სიღრმეზე. თვე-ნახევარში კალმებს ექნებათ სრულფასოვანი ფესვები და გადარჩენის პირობებში, მცენარე სწრაფად დაიწყებს ახალი ფოთლების გაცემას და გაიზრდება ზომაში. დაფესვიანებული კალმების მოვლა რთული არ არის.

გამოყენებული ლიტერატურა

1. https://agrokavkaz.ge/dargebi/mebageoba/rogor-gavakharoth-limoni-othakhis-pirobebshi.html
2. http://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98

სოფო ედიშერაშვილი